Het werk is begonnen, de eerste plannen zijn er!

Hallo allemaal!
Te lang geleden, ik weet het, had graag eerder willen schrijven, maar kwam er telkens niet van. Ik heb me voorgenomen om vanaf nu elke week te schrijven (om de lat nog wat hoger te leggen, haha), maar wel telkens een kort stukje en niet zo netjes, maar lekker uit de losse pols.. zodat het voor jullie leuk blijft en voor mij behapbaar om te schrijven. Maar eerst wil ik jullie nog bijpraten over de afgelopen maand, want zo lang is het zo ongeveer al weer geleden dat ik schreef. Vandaag is het international Women’ s day, een vrije dag hier, dus daarom wat tijd om te schrijven, eindelijk…
Allereerst bedankt voor al jullie lieve, leuke, grappige en bemoedigende berichten, dat doet me heel erg goed!! En ik vind het ook leuk om te horen hoe het met jullie gaat
Er is weer een boel vooruitgang geweest sinds het vorige bericht. Er is weer water. Het heeft alles bij elkaar zo’n twee en halve week geduurd en toen kwam ik er achter dat mijn collega’s gewoon weer water hadden. Dat was voor mij letterlijk de druppel en hebben ze gelukkig hun best gedaan om het weer op te lossen. Nadat de waterleiding weer was aangesloten (was afgesloten vanwege niet betalen van de rekening, hmm), zou er weer water moeten komen, maar dat was bij mijn huisje dus niet het geval. Nu bleek dat ze de hoofdkraan hadden dicht staan en dat het water wat er voorheen geweest was (inderdaad niet veel) er gewoon altijd heeft doorgesijpeld. Nu is er weer water als nooit tevoren, aan waterbesparing doen we hier nog niet… Bovendien heb ik besloten mezelf een soort opwarminstallatietje op stroom kado te doen, zodat ik warm kan douchen wanneer er stroom is. Dit apparaat is mega luxe hier en ik heb het alleen nog gezien bij de muzungus, maar ik word al iets milder voor mezelf dus vind nu dat het best mag, hahaha. De mensen hier baden in een tobbe, alvorens ze water hebben gekookt, dus die ‘douchen’ zich wel warm, maar ik vind dat echt te veel gedoe...dus voor nu nog liever de koude douche en over een tijdje (want nog kopen en iemand vinden die het kan aanleggen) misschien dan af en toe een warme straal .
Ook hebben we een nieuwe chauffeur aangenomen. De vorige moest ik delen met de principal (directrice van het instituut) en dat was niet echt heel praktisch. Bovendien bekommerde deze chauffeur zich niet zo om mijn veiligheid en nam hij niks van me aan. Toch wel belangrijk als je een jaar intensief met elkaar moet werken en elkaar moet kunnen vertrouwen.
Gelukkig hebben we een hele betrouwbare en rustige jongen gevonden met al wat ervaring bij een NGO en een toeristenbureautje, die goed rijdt en elke dag vroeg op staat om de auto te poetsen (teken dat ie z’n werk serieus neemt). Hij komt uit de noordelijker gelegen plaats Lira, dat is hier zo’n 350 kilometer vandaan. Deze jongen heeft veel over voor een baan en wat toekomstperspectief, dus hij verhuist binnenkort met z’n aanstaande vrouw naar Masaka. Ik heb ‘m geholpen met het vinden van een geschikt huisje en met alle dingetjes die komen kijken bij verhuizen en een nieuwe baan. Hij werd wel een beetje aan z’n lot overgelaten (het is maar een chauffeurtje…), dus ik wilde een beetje voor ‘m opkomen. Bovendien wil ik dat ie blijft, dus moeten we zorgen dat ook hij het naar z’n zin heeft. Ook al is het ‘maar de chauffeur’. In de Ugandese cultuur draait het heel erg om functie en status. Als je een ‘goede’ baan hebt, ben je het mannetje (helaas hebben de meeste vrouwen nog niet de hogere functies, hoewel het wel begint te komen, zeker in het onderwijs) en heb je het letterlijk voor het zeggen. Jij praat en maakt de dienst uit en iedereen ‘onder’ jou moet naar je luisteren en je gehoorzamen. Dit is zo ontzettend wennen, want dit sijpelt echt overal in door. Ik ga hier zeker nog meer over vertellen, want ik loop er elke dag tegenaan in het werk…
Wat heel belangrijk nieuws is; het geld van Unicef is gekomen! Daardoor heb ik vorige week en deze week al ‘buiten’ kunnen werken. Dus met logeertas, voldoende waterflessen, laptop, schrijfspullen en fotocamera in de auto met de nieuwe chauffeur en mister DPO naar onze eerste bestemming: Kalangala. Het grootste eiland van de eilandengroep Ssese in het Victoriameer. Deze eilandengroep behoort tot mijn districten en we besloten dit district als eerste te bezoeken.
We gingen met de ferry vanuit Masaka (1 uur rijden naar de landingsite) s ochtends vroeg op pad. Veel hobbelen, wachten, een beetje zeeziekte op de boot, weer hobbelen over de dirtroads op het eiland. Uiteindelijk goed aangekomen op de plek van bestemming. Onderweg veel gezien; mensen die bovenop een volgeladen vrachtwagen met bakbananen (matooke, het nationale gerecht hier) meeliften naar het eiland, herders met geitjes en koeien onderweg en bij het wachten op de ferry, dwaas rijgedrag omdat men de ferry wil halen (daar doen wij dus niet aan mee..) en schitterende natuur op het eiland.
We zijn 4 dagen, 3 nachten gebleven en we zoeken steeds allemaal een plek naar onze wens om te overnachten. Het budget van Unicef heeft voor ons drieen een vaste vergoeding die ik elke dag aan DPO en chauffeur en mezelf geef om eten en overnachting van te betalen. We hoeven dat dus gelukkig niet van ons salaris te betalen. Ik maak aan het begin van elke maand een begroting aan de hand van mijn werkplan van het aantal overnachtingen, aantal safari’s (dit zijn de dagen waarop we in het veld werken, maar gewoon weer thuis slapen) en de bezine die we nodig hebben. Unicef moet dat dan voordat de maand begint storten, maar dit liet nu dus even op zich wachten. Ook maart is weer vertraagd (het is nu 8 maart en we hebben nog niks), maar ik heb nog wat over van februari en ik ben ook soms zelf wat aan het voorschieten. Ik wil zo graag aan de slag, dus dat is nu even het belangrijkste, ik krijg het zeker weer terug.
En dan over het werk. Ik besteed de eerste periode (tot en met april) aan het introduceren (daarom gaat DPO ook mee, hij stelt me telkens voor) aan de mensen waarmee ik ga werken. Dit zijn voornamelijk CCT’ers (teacher trainers die ik ga coachen), district officials (de beleidsmakende/uitvoerende en politieke mensen die veel invloed hebben en het project kunnen maken of breken), maar ook teachers en headteacher. Ik gebruik deze momenten om 1000 en 1 vragen te stellen. Deze periode maak namelijk ook het needs assessment, welke behoeften hebben leraren en schoolhoofden in hun professionalisering, wat willen ze leren, wat willen ze verbeteren? Het introduceren gaat prima, de mensen zijn over het algemeen geintereseerd en vriendelijk en babbelen er vrolijk op los. Ik doe mijn uiterste best om er een fijn contact van te maken, want een goede relatie is heel belangrijk (waar niet!). Als het gaat over behoeften en wensen, wordt het een ander verhaal. De gesprekken met teachers en headteachers gaan moeizaam. De vragen over wat hun wensen zijn, wat ze willen verbeteren en leren, met name op het gebied van lesgeven, kunnen ze nauwelijks beantwoorden. Het blijft stil en ze kijken schuw en onzeker voor zich uit. DPO wordt dan vaak wat geirriteerd en gaat ze toespreken (ook hier weer; degene met status praat, de lagere in rang luisteren (zeggen in ieder geval niks) en knikken gehoorzaam). Ik gooi het over een andere boeg en ga vertellen over wat ik moeilijk vind als het gaat over lesgeven. Dan kijken ze me aan of ze water zien branden en gaan ze of lachen of in het Luganda met elkaar praten (crazy muzungu) of iets anders wat ik niet verwacht… En heel soms, heel af en toe ontstaat er een opening; krijg ik een vraag als reactie en hebben we vervolgens een voorzichtig gesprek. Ook DPO is dan verrast en herpakt zich en sluit aan bij deze strategie. Dit zijn geluksmomentjes, want voor mij is dit de essentie van contact. Ik geloof niet in eenrichtingsverkeer, maar ik besef wel dat dit is wat de mensen hier gewend zijn. Flinke uitdaging dus, om hier mee om te gaan als ik straks ga helpen met trainingen en coachen van leraren en lerarenopleiders (teacher trainers/CCT’ers).
Sorry trouwens voor al de verwarrende termen, ik probeer het jullie makkelijker te maken, door telkens tussen haakjes de Engelse of Nederlandse of ‘Jip en Janneke’ term erbij te zetten, maar misschien maak ik het daardoor alleen nog ingewikkelder?..
Wat ik gelukkig ook mag doen is scholen bezoeken en veel kijken, klassen binnenlopen en leerkrachten aan het werk zien. Dit geeft ontzettend veel informatie en ik denk dat ik door te observeren en de moeizame gesprekjes een eerste beeld kan krijgen van de behoeften en natuurlijk wat ik dan zou kunnen betekenen. Want er zijn ook zeker veel dingen waar ik echt helemaal niks nada nope aan kan veranderen, ook al zouden zij of ik dat zo graag willen.
Wat me zoal opvalt bij deze klassenbezoeken is ten eerste dat het de klaslokalen erg kaal zijn (betonnen muren en vloeren, houten dakspanten met golplaten bedekt), hoewel er hier een daar posters hangen en kaartjes op touwen door het lokaal. Er zijn ook scholen met te weinig lokalen, daar wordt lesgegeven onder een boom… maar niet tijdens het regenseizoen (dan is er gewoon geen school).
Kinderen van verschillende leeftijden zitten in een klas bij elkaar (omdat ze vanaf verschillende leeftijden in P1 (primary 1) instromen en dit verschil blijft bestaan tot het einde (P7, primary 7)). Het leerlingenaantal per klas is op elke school die ik nu gezien heb in P1 en 2 veel hoger dan in P6 en 7. Er vallen dus veel kinderen uit. De leraren hebben allemaal een vergelijkbare manier van lesgeven, die niet lijkt op die van ons. Ze noemen het hier ‘ Talk and Chalk’ (praat en krijt). Het is voornamelijk leraargecentreerd (leraar voor de klas en aan het woord), kinderen zeggen allemaal gezamenlijk na en schrijven over, nauwelijks groepswerk, beperkt bordgebruik, beperkt gebruik van boeken en schriftjes. Kinderen doen samen met de beschikbare boeken, als er al boeken zijn. Instructiematerialen zijn er nauwelijks. Leraren worden gestimuleerd om instructie- en leermateriaal zelf te maken van natuurlijke bronnen (bananenblad als plak-, knip- en knutelpapier, modder om te schilderen, cassave als lijm etc.), maar ze hebben te weinig ideeen (en motivatie) om bruikbaar materiaal te maken. Leerlingen hebben geen eigen tafeltje en stoeltje, maar delen een bankje met 3 tot 6 kinderen.
Zoals je ziet is er teveel om op te noemen, en waar moet ik nou beginnen? Ik heb er al veel over nagedacht. Wat bronnen gevonden, met name www.tessa.net waar ik wat mee wil en kan, maar wil het vooral heel simpel proberen te houden. Ik denk nu aan;
- Leraren en teacher trainers helpen met instructiemethoden waarbij kinderen actiever deelnemen. Partipatory methods noemen ze het hier, ze hebben er van gehoord, sommigen hebben er training in gehad, maar het wordt niet tot nauwelijks toegepast. Ik denk dat dit voor een groot deel komt door het ‘teach what you preach’ effect. De teacher trainers gebruiken ook geen participatory methods/activerende instructievormen om hun leraren te trainen, dus de leraren zien ook geen goede voorbeelden en worden niet geinspireerd/gestimuleerd/gemotiveerd. Ik wil hier iets mee gaan doen, en hiervoor de bronnen van TESSA gebruiken.
- Knutselmiddagen/workshops organiseren waarbij we samen instructiemateriaal maken van kosteloos en natuurlijk materiaal Dit heeft volgens mij een dubbel doel. Leraren wordt nu in trainingen gezegd dat ze instructiemateriaal moeten maken, maar het wordt niet met ze gedaan. Ze krijgen ook nauwelijks ideeen aangereikt. Zo’n gezamenlijke activiteit helpt dus bij het gewoon doen en resultaat boeken. Bovendien zien teacher trainers een andere aanpak (gewoon doen ipv erover praten). Een ander heel belangrijk doel en een groot gemis als je het mij vraagt is teambuilding. Er wordt nauwelijks tot nooit iets (leuks) samen gedaan. Kan toch niet anders of zo’n middag wordt een groot feest!! (of heb ik nou weer te hoge verwachtingen?)
- Ook wil ik graag headteachers ondersteunen (samen met de teacher trainers natuurlijk, want die moeten het straks alleen verder doen) bij het managen van een schooltje. Wat komt er allemaal bij kijken als je een (goede) school wil zijn en blijven? Als je (goed) onderwijs wil bieden en wil blijven bieden? Als je je leraren wil ondersteunen en helpen beter les te geven? Als je ouders meer wil betrekken? Lijkt me helemaal geweldig om hiermee aan de slag te gaan. Ik hoop dat het me lukt om hier iets in te kunnen betekenen!
Mister DPO vindt allemaal helemaal top! Hij is super enthousiast, erg leuk om te zien! Nogmaals; ik weet nog steeds niet of het komt door de Unicef-centjes of echt door onze samenwerking, maar laat ik maar van het meest positieve uitgaan, dat helpt mij weer in m’n eigen motivatie!
Deze week ben ik aan het werk in Rakai district (dit is het district ten zuiden van Masaka, richting Tanzania), volgende week weer en daarna nog een paar kleinere districten. Ik ben denk ik heel maart en april hiermee nog wel bezig. Bovendien heb ik 19 t/m maart weer een volgende incountry training van VSO. Dit is leuk, maar vertraagd ook wel weer het werk. Ik zou nu gewoon het liefste doorknallen. Maar goed, ook heel fijn om te kunnen uitwisselen met Trees en Chynn, we hebben nu eenmaal allemaal vergelijkbare uitdagingen.
Verder gaat het steeds beter met wennen hier. Ik vind het echt niet elke dag even leuk. Het gaat op en af en het is soms echt heavy. Ik merk wel dat er een stijgende lijn in zit. Dit komt vast ook doordat ik met het echte werk heb kunnen starten. En omdat ik steeds meer mensen leer kennen en een beetje gewend raak aan alle voor mij vreemde dingen van het land.
Het muzungunetwerkje in Masaka heeft me inmiddels een beetje opgenomen. Ik ga naar de wekelijkse spelletjesavond, iedere week bij iemand anders thuis, dus hopelijk binnenkort ook een keer bij mij. Ik ben afgelopen zondag meegeweest naar hun kerk. De meeste buitenlanders hier zijn van de kerk, de Born Again Christian kerk welteverstaan. Ik heb er weinig kaas van gegeten en ging eigenlijk mee voor Joel, de chauffeur, omdat hij een kerk zoekt waar hij ook muziek kan maken. Hij speelt keyboard en gitaar en was in zijn kerk in Lira de voorman van het koor. Deze muzungu kerk is een internationale kerk en dat is voor Joel ook wel handig, want hij spreekt ook geen Luganda. De mis is dus in het Engels. Ik ga misschien nog wel eens vaker. Vooral omdat alle bekenden hier komen en het ook een beetje een theekransje is… maar misschien houd ik het ook wel bij de spelletjesavonden… ;-)
Twee weekenden geleden heb ik met Tommy Kampala onveilig gemaakt. Samen op de boda boda door de stad en op stap in Bubbles o Learies (een Ierse pub) na de clustermeeting van VSO. Van zaterdag op zondag ben ik bij mijn VSOmaatjes Becky en Cris blijven slapen en hebben we samen gekookt, geshopt en veel gekletst.
Vorig weekend was ik het hele weekend bij Trees in Busyenyi (richting DR Congo) en dat was echt heel erg fijn. We hebben veel gewandeld, ontzettend veel gekletst (in het Nederlands natuurlijk, jeujjjj!) mensen bezocht, geshopt voor dingetjes in huis en samen gekookt en lekker gegeten.
Aanstaande weekend ga ik naar Jinja, dat is een wat toeristischer plaatsje ten oosten van Kampala, richting Kenia. Omdat daar de oorsprong van de Nijl is, is de natuur daar erg mooi. We hebben een afscheid van een van de VSO’ers, dus daarom komt iedereen voor het weekend daar bij elkaar.
Volgend weekend ga ik met Lenke en Nollaig (Ierse chirurg die werkt in ziekenhuis in Masaka) St. Patricks day vieren in Kampala, blijf daar dan het weekend en heb dan vervolgens de hele week incountry training. Allemaal heel leuk, maar ook wel super druk… Merk dat ik ook graag hier ben en wat leuks probeer te maken van het huisje. Heb plannen om vanalles te gaan knutselen voor het huisje; ga vanmiddag met Lenke stoffen halen voor een plaid voor over de bankstellen (die zijn namelijk zo ontzettend lelijk dat ik er droevig van word), voor het maken van lampekampjes (beetje sfeer met die chinese spaarlampen is ook niet teveel gevraagd), zeil in een leuke print om een tafel en krukje en misschien wat kastplanken te bekleden, mandjes om groenten en fruit in te bewaren (ik doe werkelijk alles! om de diertjes buiten te houden) en stof om vliegengordijnen te maken (zelfde doel, maar vooral omdat het er zo gezellig uitziet), en alle verdere benodigheden hiervoor.
Verder gaan wat tutoren en studenten me hier meehelpen met het aanleggen van een simpel tuintje, het verbouwen van mais (niet voor mezelf, maar het is toch leuk als er wat groeit), en het maken van een parasol of afdakje… ik ben benieuwd. Verder ben ik oude jerrycans aan het verzamelen om plantenbakken van te maken (idee opgedaan bij Trees in Busyenyi). Ik wilde ook nog kippetjes en een kippehok, maar ik denk dat dat plan te ambitieus is, dus dat idee bewaar ik maar voor thuis, hahaha!
Als het huisje naar m’n zin is, zal ik wat foto’s op de site zetten, zodat jullie ook een idee krijgen!
Ik ga nu nog wat foto’s uploaden om wat beeld te geven bij het verhaal, hopelijk vinden jullie het leuk om te lezen en de foto’s te zien! Ik zie dat het toch weer een lang verhaal is geworden, sorry daarvoor, volgende keer wordt ie korter, beloofd! Tot de volgende keer (volgens mijn voornemen dus snel!)
X Linda

Nog een toevoeging: 4 heel korte video's van de klassenbezoeken om jullie een indruk te geven.

http://www.youtube.com/watch?v=XfGH2tKUUec&feature=youtu.be

http://www.youtube.com/watch?v=09r2ecezY-Q&feature=youtu.be

http://www.youtube.com/watch?v=70bjthkpv9A&feature=youtu.be

http://www.youtube.com/watch?v=nTsVBJMaYjs&feature=youtu.be